مغایرت امضای چک | اگر امضای چک اشتباه باشد چه کنیم؟

مطابقت داشتن امضای صادر کننده چک با نمونه امضای او در بانک، یکی از شرایط شکلی صحت چک است. اگر این مطابقت نزد بانک تایید نشود وجه چک قابل پرداخت نیست. و دارنده نمی تواند با مراجعه به بانک خواستار مطالبه وجه چک باشد. پس در زمان صدور چک از سوی صادر کننده حتما از تطبیق امضا خاطر جمع شوید. که به عنوان دارنده چک، حق خود را برای مطالبه وجه چک از بانک از دست ندهید. البته این موضوع متعلق به زمانی بود که، چک به صورت دستی، بین صادر کننده و دارنده چک رد و بدل می شد. از سال ۱۴۰۰ با الزامی که قانون گذار راجع به ثبت چک در سامانه صیاد به وجود آورد.موجب گردید که، همه چک ها به ثبت در این سامانه برسند تا قابل نقل و انتقال (ظهرنویسی)و مطالبه باشند. در رابطه با چک صیادی نیز صادر کننده بایستی نام و مشخصات و امضای خود، و مبلغ و مشخصات دارنده چک را درج کند. تا دارنده بتواند با مراجعه به بانک چک خود را وصول کند. این اصل که در ماده ۳ قانون صدور چک به آن اشاره شده راجع به چک های صیادی نیز قابل اجراست و تطبیق نداشتن امضا در لاشه چک با آنچه که سامانه صیادی به ثبت رسیده موجب می گردد که به چک ترتیب اثر داده نشود و دارنده نتواند چک صیادی خود را وصول کند. توصیه می کنیم مقاله ی اگر امضای چک مطابقت نداشته باشد را از مجموعه ما برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید.

مطابقت داشتن و اصالت امضای صادر کننده چک، شرط صحت و وصول این سند تجاری است.اگر صادر کننده با داشتن سو نیت عامدانه اقدام به امضای جعلی کند. و امضای خود را بر روی چک نزند عملش جرم است. و ممکن است او را مزایای این سند تجاری محروم کند. مثلا دیگر نتواند چک صادر کند و یا حساب جدید افتتاح کند. این رفتار مجرمانه علاوه بر اینکه به ضرر صادر کننده چک است موجب می گردد که به دارنده چک نیز خسارات مالی وارد شود. چرا که او نمی تواند چکی که امضای آن اشتباه است. و با امضای واقعی صادر کننده تطبیق ندارد به بانک محال علیه ارائه دهد. و خواستار وصول چک باشد.

امکان اصلاح رقم یا تاریخ صدور چک، در ظهر چک وجود دارد. اما در رابطه با امضا این امر غیر مقدور است.و رای وحدت رویه دیوان در پاسخ به این سوال که اگر صادر کننده اشتباهی امضای چک را وارد کند آیا می تواند با اصلاح آن در ظهر چک مانع شود که چک برگشت بخورد. بیان می دارد که مطابق ماده ۳و ۴ قانون صدور چک، امضای چک از شرایط صدور چک است. پس اگر امضا به اشتباه در چک درج شود امکان اصلاح امضا درظهر چک وجود ندارد.و این عدم تطابق، موجب می گردد که دارنده نتواند چک خود را وصول کند. لذا در اینجا چک قابل برگشت بوده. و به دارنده این حق را می دهد که به طرفیت صادر کننده اقامه دعوی کند. و دعوی کیفری به طرفیت او من باب مغایرت امضای چک مطرح کند.

ماده ۴ قانون صدور چک به این سوال پاسخ داده و بیان می دارد که بانک در صورت عدم تطابق داشتن امضا چک، و عدم وصول آن، غیر قابل پرداخت بودن وجه چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی با کد رهگیری درج می کند.و نسخه دوم آن را به منظور اطلاع رسانی، برای صادر کننده ارسال می کند.در هر صورت مغایرت امضای چک در سامانه و لاشه چک موجب می گردد که چک برگشت بخورد. و دارنده نتواند با وصول چک به حق خود برسد. لذا قانون گذار این حق را به دارنده می دهد که گواهی عدم پرداخت چک را از بانک تقاضا کند. و به طرفیت صادر کننده چک، اقامه دعوی کند. که این امر به ضرر صادر کننده چک بوده و ممکن است او را با محرومیت های از جمله عدم افتتاح حساب و عدم پرداخت هرگونه تسهیلات مواجه سازد.

دیوان عالی کشور طی رای وحدت رویه قضایی بیان می دارد که عمل صادر کننده چک،در جایی که عدم تطابق امضایش موجب گردیده که، دارنده نتواند چک خود را وصول کند جرم بوده. و واجد وصف کیفری می باشد. و صادر کننده را قابل تعقیب کیفری می داند.

اگر صادر کننده با داشتن قصد و سو نیت عامدانه، امضای اشتباه در چک بزند. که تطابق با امضای اصلی او ندارد. عملش جرم است. و امکان اینکه بتواند در ظهر چک، امضا را اصلاح کند وجود ندارد. و این امر موجب می گردد که دارنده نتواند طلب خود را از صادر کننده وصول کند. چرا که چک او به علت عدم رعایت تشریفات شکلی، فاقد اعتبار است. و همانند چک بلامحل می ماند که از بانک محال علیه قابل وصول نیست.

اگر صادر کننده چک با تبانی اقدام کند.و به قصد ایجاد ضرر و زیان مالی به دارنده چک، به شخص دیگری این اجازه را بدهد که به جای او روی ورقه چک، امضا بزند عملش جرم است. و در مقابل دارنده چک مسئول و ضامن تلقی می شود. همچنین است راجع به صادر کننده با حسن نیت، او نیز در مقابل دارنده تحت هر شرایطی مسئول است. و حسن نیت او رافع مسئولیت کیفری صادر کننده نیست.

آنچه در سامانه صیاد به ثبت می رسد باید با لاشه چک تطابق داشته باشد. تا از نظر قانونی واجد اعتبار باشد. و بانک محال علیه به آن ترتیب اثر دهد. این تصور که برای وصول چک نیاز به لاشه چک نیست غلط است. و شما به عنوان دارنده بایستی لاشه چک را نیز ارائه دهید. تا بتوانید از بانک محال علیه چک خود وصول کنید. پس نیاز است که تطبیق امضای لاشه چک با آنچه در سامانه صیادی به ثبت رسیده تطابق داشته باشد. و امضای شخص صادر کننده مورد تایید بانک باشد. تا چک او معتبر شناخته شود و دارنده بتواند با وصول چک به طلب مالی خود برسد.

وجود مغایرت و عدم تطبیق امضای چک با آنچه در سامانه صیادی چک به ثبت رسیده، موجب می گردد که به دارنده ضرر و زیان مالی وارد شود. و او نتواند طلب خود را از صادر کننده وصول کند. به منظور جلوگیری از این اتفاق، دارنده بایستی استعلام بگیرد. و من باب قبول چک از صادر کننده به اطمینان خاطر برسد.که صادر کننده سو نیت ندارد و قصدش سو استفاده کردن از امضا و جعل کردن امضای اشتباهی نیست.

قانون گذار در راستای حمایت از حقوق دارنده چک، به او این حق را داده. که بتواند به طرفیت صادر کننده چک که با رفتار مجرمانه خود که زدن امضای جعلی بر روی چک است اقامه دعوی کند. چرا که این سو نیت عامدانه در رفتار صادر کننده، موجب گردیده، که دارنده نتواند به حق قانونی خود که وصول چک است برسد.برای اقامه دعوی دارنده بایستی گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت کند. تا بتواند به طرفیت صادر کننده با سو نیت اقامه دعوی کیفری کند. قانون گذار همواره در راستای حمایت از حقوق دارنده چک بوده. و صادر کننده را در مقابل او ضامن می داند. حتی اگر صادر کننده از رفتار خود سو نیت نداشته باشد. باز هم در مقابل دارنده چک مسئول است. چرا که موجب گردیده دارنده نتواند به حق قانونی خود برسد و چک را از بانک محال علیه وصول کند.

ما در این مقاله به بررسی موضوع حقوقی که ارتباط با حقوق بانکی دارد تحت عنوان مغایرت امضای چک پرداختیم. گفتیم که  امضای صادر کننده در لاشه چک با آنچه که در سامانه چکاوک یا صیادی موقع ثبت چک درج می شود، بایستی با هم تطبیق داشته باشد. تا دارنده بتواند با مراجعه به بانک محال علیه آن را وصول کند. در صورتی که بانک ببیند تطبیق بین امضاها وجود ندارد و صادر کننده امضای جعلی که امضای خودش نیست بر روی ورقه چک زده به آن ترتیب اثر نمی دهد.و دارنده نمی تواند به حق قانونی خود برسد. لذا در این شرایط قانون گذار به دارنده این حق را می دهد که به طرفیت صادر کننده اقامه دعوی کند.

پیشنهادات

تیم حقوقی معید، به همکاری وکلای متخصص و با تجربه و داشتن، در تلاش است که مشکلات حقوقی افراد را حل و فصل کند. و خدمات مشاوره و وکالت در حوزه های مختلف حقوقی به افراد  ارائه دهد. در صورتی که شما هم درگیر مشکل حقوقی هستید و نیاز به خدمات مشاوره دارید. می توانید ازطرق ارتباطی که در سایت به آن اشاره شده با وکلای ما در تماس باشید.

اگر در تهران هستید و به وکیل چک در تهران نیاز دارید مجموعه معید یکی از بهترین دپارتمان های حقوقی در ایران است که شما میتوانید به صورت آنلاین از این دپارتمان مشاوره بگیرید.

شماره تماس مجموعه معید 

021-91016668

1-مغایرت امضای چک، آیا مانع از وصول چک می شود؟

پاسخ مثبت است. چرا که تطبیق داشتن امضای صادر کننده بر روی ورقه چک با آنچه که در سامانه صیادی به ثبت می رسد شرط صحت چک است. در غیر این صورت بانک به آن ترتیب اثر نداده و دارنده نمی تواند از بانک محال علیه چک خود را وصول کند.

2-آیا در صورت زدن امضای اشتباه بر روی ورقه چک، امضای اصلاح آن وجود دارد؟

امکان اصلاح امضای چک بر روی ظهر چک وجود ندارد و در صورت مغایرت داشتن امضا به آن ترتیب اثر داده نمی شود.